Nhiều ae sẽ thấy cái này xàm, vô bổ, chẳng có tác dụng gì cho cuộc đời, thậm chí sẽ có người cười cợt, và bảo:
“Nếu tất cả là một (chỉ là nước), thì thành công thất bại làm gì?”
“Nếu vô ngã thì còn ăn/kiếm tiền làm gì?”
“Đừng trade nữa, trade là lấy tiền người khác, nghiệp lắm”
hehe,...
Mấy câu này rất bình thường và cũng là những thắc mắc của tôi ngày xưa về "đạo", kiểu như Lão Tử nói:
“Thượng sĩ văn Đạo, cần nhi hành chi,
Trung sĩ văn Đạo, nhược tồn nhược vong,
Hạ sĩ văn Đạo, đại tiếu chi.
Bất tiếu bất túc dĩ vi Đạo.”
Tức là:
-Người hiểu thì nghe xong làm luôn.
-Người tầm trung thì nghe hiểu chút rồi bỏ qua.
-Người kém trí thì nghe xong cười sặc sụa: “xàm vãi”.
-Mà nếu nói về Đạo không ai cười thì… chưa phải Đạo.
Hehe...
Và chính mấy cái “cười cợt”, “gật gù nửa mùa”, “tưởng hiểu nhưng hiểu sai” này mới sinh ra đủ thứ ngộ nhận:
Từ việc hiểu sai về vô ngã, đến "tu sai",
tự tạo bản ngã vi tế, rồi biến thành “người đạo mạo”, “tâm linh”....
Thậm chí còn sinh ra mấy ông “đạo giả vờ”, “giác ngộ livestream”,
tu là để “xây thương hiệu cá nhân” lùa gà,
rồi cả tá thầy tu mặc áo cà sa nhưng cái tôi còn to hơn cái chùa họ đang ngồi.
Vậy nên hôm nay tôi muốn viết thêm bài này, không phải để khoe triết lý, hay giả vờ tỉnh thức, mà để vạch mặt những ngụy biện khi hiểu sai "vô ngã".
Thứ mà không hiểu thì khổ, nhưng hiểu sai thì đời còn khổ gấp đôi.
Rồi,
vào bài nhé ae, hehe
--------
Để mở đầu, thì tôi xin nói qua chút về Phật giáo.
Và cũng xin nói luôn là tôi không theo đạo Phật, cũng không phải người tu hành, chỉ tìm hiểu Phật giáo vì chiều sâu triết học. ok?
Ae ta trước giờ hay quen xài chữ “triết học” như kiểu thứ để ngồi nhâm nhi, tranh luận xem “hiện tượng học là gì, bản thể luận là sao”.
Còn Phật giáo gốc thì không chơi trò đó.
Đức Phật không vòng vo mô tả bản chất thực tại như tôi.
Ông cho rằng, thực tại không thể diễn tả bằng ngôn ngữ.
Mọi cố gắng diễn tả => đều sai.
(điểm này đúng chất Lão Tử: “Đạo khả đạo, phi thường đạo”)
Thay vì ngồi lý luận, ông đưa ra một bộ kỹ thuật:
-Giới: để ổn định hành vi, đỡ bày bừa.
-Định: gom tâm, để khỏi như con gà công nghiệp bị đủ thứ lôi kéo.
-Tuệ: soi vào bản chất thực tại rồi tự thấy vô thường, vô ngã.
Nó giống như hướng dẫn sử dụng:
“Anh muốn bớt khổ?
Đây là quy trình, và nó chỉ có thể tự anh ngộ ra.
Anh làm theo sẽ tự biết chứ không cần tin tôi.”
Đó là chỗ cực hay của đạo Phật. Không bắt tin, chỉ cần quan sát.
Nhưng chính chỗ này… con người lại bắt đầu phá game.
Họ biến “vô ngã” từ một sự thật để thấy thành mục tiêu để đạt.
Và ngay lập tức: cái tôi vi tế sinh ra.
Đây là sai lầm kinh điển nhất.
"Vô ngã" không phải cái để đạt được.
Không phải danh hiệu như đai đen trong Karate.
Vô ngã là bản chất của thực tại, giống như gió thì phải thổi, sóng thì phải lan truyền, nước thì phải dao động.
Nó đã ở đó sẵn, nhưng con người bị ảo giác cái “tôi” che mất.
Những người không hiểu hay biến nó thành:
-“Tôi phải chứng vô ngã.”
-“Tôi đang tu nên tiến gần giác ngộ.”
-“Tôi bỏ sân si nên tôi tốt hơn mấy người còn sân si.”
Hehe.
Nghe cái mùi bản ngã trá hình nhỉ?
Đây chính là cái tôi mới… của "người muốn hết tôi".
Là cái "tôi vi tế", thứ nguy hiểm hơn cái "tôi thông thường" nhiều lần.
Người thường như ae ta thì hay khoe tiền, khoe xe, khoe đi du lịch, khoe thành tựu.
Người “tu sai” thì khoe thanh tịnh, khoe đạo đức, khoe tâm hồn cao thượng.
Một bên khoe vật chất.
Một bên khoe tinh thần.
Nhưng đều là khoe. Và đều là dính vào cái Tôi.
Bản ngã vi tế này nguy hiểm hơn cả bản ngã bình thường, vì nó:
-Rất khó phát hiện, do người tự cho mình “tỉnh thức” rất hiếm khi thừa nhận mình đang bám chấp vào “tỉnh thức”.
-Được xã hội cổ vũ:
“Anh sâu sắc quá.”
“Chị tỉnh ghê.”
“Thầy nói câu nào cũng thấu trời xanh.”
Khen thêm vài câu nữa là bản ngã bay lên tận cõi trời. hehe
-Và nguy hiểm nhất là nó dễ biến thành công cụ để lùa người khác. Kiểu như:
“Muốn tỉnh thức nhanh? Tham gia khóa của thầy.”
“Đóng phí đi, tôi khai mở năng lượng cho.”
“Tôi thấy bạn có nghiệp chướng, tôi giúp giải.”
Đó.
Một nửa là tự lừa mình, nửa còn lại là lừa người khác.
Đây là lý do các bậc chân tu hay nói “tu sai dễ sinh ra quỷ”.
Nghe nặng nhưng đúng. Kinh Phật gọi đó là ngũ ấm ma:
-ma của tự tôn
-ma của ảo tưởng đặc biệt
-ma của thanh tịnh giả
-ma của tinh tấn sai hướng
-ma của trí tuệ ảo
Không có “ma quỷ” nào đáng sợ bằng kẻ tin rằng mình là người của ánh sáng.
Đây cũng là một phần lý do mà tôi từ bỏ facebook,
vì tôi không muốn mình bị mắc vào cái tôi vi tế này nữa.
Khi quan sát đủ lâu, ae sẽ thấy:
“Cái tôi” chỉ là hiệu ứng, không phải chủ thể.
Nó giống như sóng trong nước, không có sóng nào là "tôi".
Sóng tưởng mình là sóng, nhưng thật ra chỉ là nước đang rung.
Nhưng người hiểu sai sẽ nghĩ:
-“Tôi phải tiêu diệt cái tôi.”
-“Tôi phải trở nên vô dục.”
-“Tôi phải không cảm xúc.”
-“Tôi phải sạch nghiệp.”
Đó là sai lầm sinh ra một loạt ngụy biện kinh điển:
-“Nếu vô ngã (tất cả là sóng của nước) thì đừng ăn, đừng sống, đừng kiếm tiền nữa.”
Đây là hư vô chủ nghĩa.
Sóng muốn tồn tại => phải mượn năng lượng.
Không ăn => sóng tan.
Không ngủ => sóng đứt.
Không kiếm tiền => sóng méo, lệch.
Nước không bao giờ bảo sóng tự sát hay bỏ hết mọi thứ.
Mà nước bảo sóng hãy dao động để lan truyền năng lượng hiệu quả.
Nó đơn giản là tiến trình, là "đạo của nước".
-“Nếu không có cái tôi thì cho hết tiền đi”
Đây là ngụy biện tương tự như trên.
Sóng phải giữ năng lượng để tồn tại.
Nếu không giữ năng lượng thì chính là nghịch đạo (quy luật nước vận hành).
Giữ lại năng lượng chính là bản chất của tiến trình nước dao động.
Sóng chỉ cần hiểu rằng đó không phải là năng lượng của "tôi" mà là năng lượng "mượn từ nền", rồi biết trả lại đúng cách.
Bởi:
Cho đi hợp lý => là thiện.
Cho đi vô lý => là phá hoại (khiến người nhận lệ thuộc, đánh mất năng lực tự vận động).
-“Trade là lấy tiền người khác, là nghiệp.”
Đây có lẽ là thắc mắc nhiều ae quan tâm nhất.
Để giải thích thì rất đơn giản:
Thị trường vốn là hệ thống tự nguyện, như một hồ nước chung.
Mọi người tự đưa nước (năng lượng) vào. Không ai ép ai.
Ae trade thắng => tức mượn năng lượng để dùng hiệu quả hơn.
Ae trade thua => tức trả lại năng lượng đã dùng sai.
Đó là luật sóng - nước.
Không có tội lỗi gì cả.
Tội lỗi chỉ đến khi chúng ta phá hệ chung: lừa đảo, pump-dump, dụ gà…
Thuận đạo chính là võng động mà không phá hoại.
“Vô ngã thì không cần phân biệt tốt xấu vì tất cả đều như nhau.”
Điều này cực kỳ sai.
Tất cả là nước thì vẫn có sóng cao sóng thấp.
Tiến trình của nó là lan truyền hiệu quả dao động, và quá trình tương tác luôn được liên kết chặt chẽ với nhau.
Sóng nào tỏa ra lực xấu (làm hại sóng khác), tự khắc nước sẽ trả lại lực tương tự làm sóng đó cũng tan.
Đây không phải đạo đức học, mà là cơ học dao động đơn giản:
Tạo lực gì => nền trả lực đó.
Cho nên, sóng làm thuận đạo của nước là tiếp tục lan truyền mà không làm hại sóng khác.
“Giữ giới tuyệt đối => sẽ dẫn đến vô ngã.”
Đây là sai lầm tinh vi nhất.
Giới sinh ra như một chỉ dẫn của Phật giáo để:
-giúp tâm đỡ loạn
-giúp mặt hồ bớt gợn
-tạo ra Định để sinh Tuệ giúp nhìn rõ dao động thật
Giới = dọn phòng.
Tuệ = bật đèn.
Nhưng dù cho dọn phòng kỹ đến đâu mà không bật đèn thì sẽ vẫn tối.
Giữ giới kỹ đến đâu mà không có Tuệ thì không bao giờ thấy vô ngã.
Cho nên, nếu cố ép giữ giới để “đạt vô ngã” mà không có Tuệ,
thì chỉ là đang cố tạo ra một cái tôi tu hành, còn nguy hiểm hơn cái tôi đời thường.
Tu sai sinh quỷ.
Đó là ý kinh nói “ngũ ấm ma”.
“Vô ngã nghĩa là phải hiền, phải nhịn, phải bỏ hết, không được chỉ trích cái sai.”
Không.
Vô ngã không phải “đóng vai người hiền”.
Vô ngã là không dính vào bất kỳ vai cố định nào:
-khi hiền thì hiền
-khi cứng thì cứng
-khi cần đánh thì đánh
-khi cần lùi thì lùi
Đó là tùy duyên mà hành, nương theo nước mà chuyển động.
Giống như bài này, mượn tiếng nói của một sóng (tôi) mà vạch trần những cái sai về vô ngã.
Vậy rốt cuộc, nói một hồi loằng ngoằng như thế, thì vô ngã là cái quái gì?
Không phải triết học.
Không phải niềm tin.
Không phải trạng thái.
Không phải mục tiêu.
Không phải một thứ để đạt được.
Nó chỉ là sự thật vô cùng đơn giản vốn luôn ở sẵn trong thế giới:
Không có "cái tôi" cố định nào đứng đằng sau mọi hành động.
Chỉ có quá trình sinh - diệt - dao động liên tục của nước.
Cái đang viết bài này, đọc bài này, đang suy nghĩ, đang cảm xúc,...
chỉ là sóng, một phần của đại dương.
Vô ngã không phải để “thành Phật”.
Vô ngã chỉ là để bớt tự hành mình, biết cách sống thuận theo đạo của nước.
Còn nếu vẫn còn làm màu, "tôi đang tu", “tôi giác ngộ”, “tôi thánh hơn”, “tôi tỉnh thức”…
thì đó chưa phải là vô ngã.
Mà là "cái tôi" phiên bản Pro Max.
Comments
Post a Comment