Chắc nhiều ae ở đây đã biết tôi luôn bullish với crypto.
Tôi tin blockchain sẽ còn đi xa, thậm chí rất xa.
Nhưng có một thứ tôi không còn tin sẽ đi xa, đó là Bitcoin.
Tôi cho rằng Bitcoin đã hoàn thành sứ mệnh lịch sử của nó, và giờ nên được đặt vào viện bảo tàng, bên cạnh cuốc đá, rìu đá và các di tích thời tiền sử.
Nghe hơi gắt nhỉ? hehe
Nhưng ae hãy bình tĩnh đọc hết, vì cái tôi nói không phải cảm tính, mà chính là cái logic của Bitcoin sẽ tự giết mình.
Bitcoin ban đầu sinh ra để giải quyết khủng hoảng niềm tin vào tiền pháp định cùng các hệ thống tập trung, và nó đã làm tốt.
Ý tưởng thật sự vĩ đại:
-không cần ngân hàng
-không cần trung gian
-không ai có thể giả mạo sổ cái
-thế giới phi tập trung đồng thuận bằng năng lượng (PoW)
Và từ đó, blockchain mới ra đời.
Nhưng vấn đề là Bitcoin giờ đây không còn là thứ thực thi tốt nhất ý tưởng đó nữa, nó chỉ còn lại “hào quang lịch sử”, và hiện tại gần như không làm gì cả.
-Nó tốn điện kinh hoàng (đốt hàng tỷ USD mỗi năm)
-Transaction chậm như rùa, không mở rộng nổi
-Không smart contract
-Không DeFi
-Không lending
-Không token hóa tài sản thực
-Và cũng không chia sẻ phí cho holder (miner ăn hết).
Bitcoin giờ đây giống một ông chú 40 tuổi ngủ gật trên chiến thắng, trong khi các blockchain thế hệ mới vừa chạy maraton vừa xây thành phố.
Tất cả những thứ Bitcoin từng mơ làm, Ethereum và các blockchain mới làm tốt hơn 10 lần.
Muốn phi tập trung? Có.
Muốn bảo mật? Có.
Muốn không cần tin tưởng ai? Có.
Rẻ hơn, nhanh hơn, sạch hơn? Có.
DeFi, giao dịch, cho vay, staking, yield farming?
Token hóa tài sản, real-world asset, thanh toán xuyên biên giới?
Tất tần tật.
Và quan trọng là holder nhận được fee và cashflow.
Trong khi Ethereum và các blockchain mới tham gia trực tiếp vào nền kinh tế, thì Bitcoin chỉ ký sinh vào hạ tầng của người khác để sinh dòng tiền (WBTC, Liquid, Stacks…).
Tôi đã nói nhiều trong các bài viết trước đây rằng: đầu tư giá trị nghĩa là đầu tư vào dòng tiền trong tương lai.
-Khi ae mua 1 công ty => nó hoạt động sản xuất kinh doanh sinh ra lợi nhuận, dòng tiền
-Khi ae mua đất => nó có thể dùng để trồng trọt, xây dựng, tạo của cải mới
-Khi ae mua một token có fee-capture => dòng tiền giao thức tạo ra sẽ chảy về ae
Còn khi ae mua Bitcoin?
Ae chỉ đang mua một cục đá số, rồi đợi nó tăng giá.
Và cái làm cho giá của nó tăng không đến từ hoạt động kinh tế mà chỉ vì ae tin người khác cũng sẽ tin giống mình.
Đây chính là luận điểm mà 99% ae BTC-maxi hay đem ra để bảo vệ bitcoin:
Bitcoin là "vàng kỹ thuật số" vì phi tập trung, bảo mật tuyệt đối, không làm giả, không in thêm được.
Nhưng mấy ae BTC-maxi này quên rằng:
Bitcoin được tin vì có miner.
Mà miner làm vì tiền, để nhận block reward.
Và sự thật thì cuối cùng block reward sẽ phải về 0 khi tổng cung Bitcoin đạt max.
=>Đó chính là cái logic sẽ giết chết bitcoin.
"Phí thực" (nhu cầu trả tiền sử dụng) hiện tại mà network của bitcoin tạo ra là không đủ.
Nếu fee này không tăng trong tương lai, thì khi block reward hết => miner sẽ không có lợi nhuận => và họ sẽ rời mạng.
Điều đó sẽ khiến bảo mật sụp đổ => làm niềm tin sụp => và tất yếu là bitcoin sẽ sụp.
Đây không phải quan điểm cá nhân của tôi. Mà là kinh tế học mạng lưới 101 cực dễ hiểu:
-Bitcoin được tin là "vàng kỹ thuật số" vì nó có PoW mạnh nhất thế giới.
-Nhưng PoW mạnh là vì Miner.
-Mà Miner tham gia là vì họ nhận được reward cao.
-Nhưng reward sẽ giảm 50% mỗi 4 năm và cuối cùng sẽ về 0.
Còn phí giao dịch hiện tại thì < 1% doanh thu miner.
Điều đó sẽ không đủ để nuôi miner trong tương lai khi họ phải đốt điện/phần cứng để chạy xác thực.
Nếu fee không bùng nổ => miner sẽ rời bỏ làm hashpower sụp đổ => bitcoin sẽ mất tính bất biến => mất phi tập trung => mất luôn narrative “digital gold”.
Đây là điểm khác biệt CỰC LỚN về “tính bất biến” của bitcoin so với vàng.
Vàng không cần ai bảo vệ để bất biến.
Nó tự bảo vệ chính nó bằng tính chất vật lý.
Còn bitcoin cần miner để bảo vệ, mà miner thì lại cần tiền.
Một bên bất biến vì tất yếu tự nhiên.
Một bên bất biến bằng "trợ cấp" (block reward).
Khi trợ cấp biến mất => Bitcoin bị rút ống thở.
“Fee sẽ tăng và cứu Bitcoin”, đội maxi nói thế. Nhưng đó chỉ là hy vọng.
Tất cả những thứ như:
-Ordinals? Bong bóng tạm thời.
-L2 cho BTC? Không trustless, không tạo phí, không liên quan gì đến miner.
“Phí tự tăng khi reward giảm”?
Nhưng token không có utility thì phí tăng kiểu gì?
Bitcoin không có DeFi, không có ứng dụng thật, không có sản phẩm on-chain.
Nhu cầu sử dụng thật cực thấp.
Phí không thể tăng bền vững.
Mà khi không có utility => không có fee => không có miner => không có security.
Bitcoin không chết vì ai thù địch. Mà sẽ chết vì chính thiết kế của nó.
Đến đây ae thấy gắt quá đúng không? hehe
Nhưng thực ra điều tôi nói chỉ là tương lai xa và sẽ chưa xảy ra, ít nhất là trong cuộc đời của chúng ta.
BTC sẽ không chết trong vòng 10 năm, thậm chí 50, 100 năm nữa, bởi nó vẫn còn block reward.
Ae hoàn toàn có thể DCA và fomo nó thoải mái trong kiếp người này. hêhe
Nhưng tôi vẫn muốn làm rõ điều này để ae bớt thần thánh Bitcoin.
Bởi nó đã tự lập trình sẵn một tương lai mà ở đó chi phí duy trì mạng càng ngày càng tăng,
nhưng doanh thu của mạng lại về 0.
Đó là điểm kỳ dị mà bitcoin phải tự sát.
Điều này giống như một doanh nghiệp cần đốt tiền mãi để tồn tại nhưng cuối cùng lại tự quy định sẵn thời điểm ngừng đốt tiền.
Việc ae thấy giá Bitcoin luôn tăng trong nhiều năm, không phải vì "giá trị thực sự của nó tạo ra", mà chỉ vì nền kinh tế thế giới đang tăng trưởng.
Khi nền kinh tế lớn lên => dòng tiền mới sinh ra.
Người ta có tiền => mua BTC khi "niềm tin về tính bất biến" được bảo chứng bởi miner => làm giá tăng,
và miner thì vẫn còn lợi nhuận nhờ reward nên họ còn ở lại để bảo vệ chính cái niềm tin đó.
Đây là một vòng lặp tự củng cố.
Nhưng cái vòng lặp này có điểm yếu chí mạng ở block reward,
=>khi block reward về 0 và phí (nhu cầu trả tiền thật để sử dụng) không tăng kịp đủ để bù đắp, nó sẽ sụp đổ.
Đó là lý do ae ta không nên thần thánh hóa nó như là "vàng kỹ thuật số."
Tôi không ghét Bitcoin và rất tôn trọng nó như tôn trọng một phát minh vĩ đại.
Nhưng nó bây giờ bắt đầu trở nên giống như những công cụ thời đồ đá: đẹp, đáng trân trọng, nhưng không còn phù hợp với thời đại.
Tương lai xa của blockchain sẽ phải thuộc về những mạng lưới có utility, có kinh tế, có dòng tiền sinh ra cho nhà đầu tư và tự nuôi được bảo mật của chính mình.
Bitcoin (dù chúng ta có yêu nó thế nào) cũng không đáp ứng những điều đó nữa.
Vậy nên, theo tôi, chúng ta hãy đặt nó vào viện bảo tàng càng sớm càng tốt cho đỡ tốn điện để fomo những token khác cho hiệu quả.
Comments
Post a Comment