Hầu hết các thầy dạy đầu tư và trader đang có lãi rồi tự cho là mình giỏi hơn người khác, có phương pháp “chắn chắn” đánh bại được thị trường, đều không hiểu rõ gốc rễ tại sao mình lại thắng.
Đầu tiên, các thầy này thường nói rằng, mình đã tìm ra một phương pháp, hệ thống có kỳ vọng dương, hoặc trade/đầu tư ở tài khoản thật mấy năm nay hiệu quả.
Nhưng các thầy không hiểu rằng điều đó khác hoàn toàn với việc các thầy giỏi hay có thể tiếp tục thắng trong tương lai.
Bởi sâu bên dưới tất cả những thống kê, dữ liệu quá khứ (kể cả là tài khoản real) mà các thầy dùng để “chứng minh trình độ” là một giả định:
"Quá khứ sẽ lặp lại."
Đó là phép quy nạp, lấy đặc điểm của một “tập hợp nhỏ đứng im” để suy luận ra “tập hợp lớn.”
Vấn đề là thị trường thực (tập hợp lớn) không bao giờ đứng yên.
Nó là một trò chơi có luật chơi thay đổi theo thời gian.
Đây không phải một ván bài poker bình thường (như các thầy thường ví von), nơi có tập hợp cố định các quân bài (52 con) với xác suất bốc ra quân Át có thể tính toán được.
Mà là một ván bài biến đổi liên tục, có tổng số con bài trên mỗi ván không cố định (ko phải 52), đồng thời số lượng Át cũng thay đổi theo thời gian (ko phải 4).
Điều đó có nghĩa là, những xác suất, kinh nghiệm, dữ liệu mà các thầy từng có trong quá khứ, “KHÔNG THỂ ĐẢM BẢO” cho hiệu suất tương lai.
Trong sòng bạc, phía trên các bàn chơi Rulet, luôn có một màn hình liệt kê ra kết quả 20 lần quay gần nhất của bánh xe.
Khi các con bạc thấy quả bóng rơi vào ô màu đen 8 lần liên tiếp, họ sẽ cho rằng có khả năng rất cao lần tiếp theo bóng sẽ rơi vào ô màu đỏ.
Chúng ta đều biết đó là một ảo tưởng sai lầm, bởi kết quả của những lần quay trước không ảnh hưởng gì đến lần quay hiện tại.
Nhưng các casino đã cố tình liệt kê các vòng quay gần nhất (tại một vị trí dễ thấy) để “giúp” các con bạc “ảo tưởng vào khả năng phân tích của mình”.
Các chủ sòng đã khiến họ tin vào một giả thuyết sai lầm: sử dụng một quá khứ vô nghĩa về mặt thống kê nhằm dự đoán tương lai bất định.
Đây chính xác là việc mà các thầy đang làm.
Lấy dữ liệu giao dịch cũ để chỉ ra các số liệu như % lợi nhuận, max drawdown, winrate, RR…
Thực chất việc này không hề khó (kể cả là tạo ra các tài khoản thật hiệu suất cao, đơn giản bằng cách cho 5-10 chiến lược giao dịch ngược nhau sau 1 thời gian, thì cuối cùng sẽ tạo ra được 1 con tk đẹp), nhưng các con số hiệu suất rút ra từ đây sẽ không bao giờ là những con số thực tế (và chúng cũng không cố định).
Thứ hai, nếu các thầy từng nghiên cứu kỹ, đủ các lớp tài sản, cùng các giai đoạn thị trường khác nhau, các thầy sẽ thấy không phải cặp nào cũng sẽ có đặc điểm giống nhau.
Một số cặp (nhất là những thằng chéo hoặc thanh khoản quá dày) sẽ di chuyển rất lung tung.
Bọn này gọi là những thị trường random walk (hoạt động hiệu quả).
Trong môi trường đó thì mọi chiến lược, mô hình, hay phương pháp, đều vô dụng.
Sẽ không có tín hiệu mà chỉ có nhiễu.
Việc trade/đầu tư của các thầy vào mấy thằng này sẽ chả hơn con khỉ tung đồng xu được, dù có giỏi thế nào.
Nhưng tại sao các thầy lại có thể thắng?
Có 2 lý do.
Thứ nhất là bởi các thầy đang chơi ở những thị trường chưa hiệu quả:
-Có long memory, momentum, volatility theo cụm…
-Order flow dễ đọc
-Và đám đông phản ứng bầy đàn, cảm tính.
Mấy cái hành vi “kém thông minh” này của thị trường sẽ tạo ra edge, cho các thầy nghĩ là "mình có kỹ năng."
Nhưng nếu thị trường trở nên thông minh hơn, edge sẽ biến mất.
Nói cách khác:
"Các thầy thắng không phải vì giỏi. Mà vì thị trường đang CHO PHÉP.
Các thầy cần thị trường tiếp tục hoạt động không hiệu quả để kiếm tiền.”
Edge của các thầy hiện tại là sự kết hợp của hiểu biết cá nhân và cấu trúc thị trường.
-Nếu cấu trúc cho phép => có kỹ năng sẽ giúp các thầy thắng, không có kỹ năng thì các thầy thua.
-Nhưng nếu cấu trúc không cho phép=> dù thế nào các thầy cũng sẽ thua (trong dài hạn), kỹ năng của các thầy là vô dụng.
Big data và AI đang ngày càng phát triển kéo theo vô số biến số mới rồi.
Cuối cùng, nó sẽ phát hiện ra hết những pattern mà con người từng khai thác.
Khi đó rất có thể hành vi giá sẽ trở nên cực kỳ ngẫu nhiên.
Tranh giành và ép thanh lý có thể diễn ra nhiều hơn giữa các tay to + bot.
Lúc đó thì quá khứ sẽ không còn lặp lại và thị trường sẽ hoạt động hiệu quả.
Edge ở những thị trường mà các thầy đang chơi sẽ bắt đầu chết dần. Các thầy sẽ không thể kiếm tiền nữa, dù kiến thức và kỹ năng vẫn y nguyên.
Lý do thứ 2 giúp các thầy có thể thắng là: “chẳng có lý do nào cả”.
Có thể tất cả chỉ là nhờ vận may tạo ra bởi phân phối ngẫu nhiên.
Nếu cho một con khỉ giao dịch bằng cách tung đồng xu, nó hoàn toàn có thể thắng, thậm chí thắng rất lớn.
Chỉ cần biết chạy mô phỏng Monte Carlo, các thầy sẽ thấy điều đó (mà tôi cho là các thầy không biết cái này, nên mới nghĩ mình hơn người).
Tóm lại, việc các thầy trade lãi được có thể chỉ là ăn may, hoặc nhờ sự kém hiệu quả của thị trường.
Khi thị trường hiệu quả hoàn toàn hoặc may mắn biến mất, các thầy hết kiếm.
Vì vậy, nếu các thầy có đang thắng thì hãy khiêm tốn đi một chút và biết ơn ông bà tổ tiên đi.
Đừng tự cao rồi cho rằng mình giỏi hơn người khác, hay “chắc chắn” beat được market, rồi mang mấy cái số liệu “đã rồi” ra hù người.
Càng cố chứng tỏ như vậy thì chỉ càng cho thấy các thầy chưa thực sự hiểu thị trường mà thôi.
P/s: Còn để nói về số liệu hiệu suất, các thầy chả đủ trình để so với tôi đâu.
Nhưng giờ tôi tỉnh ra rồi, biết mình chủ yếu ăn may. Ngày xưa cứ tưởng mấy con số đó oách lắm, giờ nhìn lại thấy post lên cũng vô nghĩa. Nên giờ chỉ dám âm thầm hương khói cho tử tế, khấn các cụ phù hộ cho tiếp.
Chứ tầm này thì trình độ hay kỹ năng gì, chủ yếu nhờ tâm linh thôi.
-Vũ Tiến 13/07/2015-
Comments
Post a Comment